W przepisach Polskiego Ładu zniesiono wymóg „czynnego żalu” jako warunku uniknięcia odpowiedzialności karnoskarbowej w związku z korektą JPK_VAT. Tym samym uwzględniono wielokrotne postulaty przedsiębiorców o wyrównanie skutków niekaralności wobec korekty deklaracji i ewidencji VAT.
Korekta JPK_VAT – aktualny stan prawny
Od 1 października 2020 r. na wszystkich czynnych podatnikach VAT ciąży obowiązek przesyłania JPK_VAT z deklaracją. Dokument ten posiada formę elektroniczną i obejmuje jednocześnie dwie struktury – deklarację i ewidencję.
Obecnie, w przypadku złożenia korekty JPK_VAT podatnik nie ponosi odpowiedzialności przewidzianej w kodeksie karnym skarbowym jedynie w związku ze złożeniem korekty części deklaracyjnej JPK_VAT. Art. 16a ustawy kodeksu karnego skarbowego stanowi, że nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.
W prowadzonej działalności gospodarczej wielokrotnie dochodzi do sytuacji w których przedsiębiorcy otrzymują od kontrahentów faktury VAT z opóźnieniem, otrzymują korekty faktur, czy występują błędy w już otrzymanych fakturach. Powoduje to po stronie przedsiębiorców konieczność przesyłania do urzędu skarbowego korekty JPK_VAT oraz dokonania korekty części ewidencyjnej VAT. Taka korekta nie chroni jednak przed odpowiedzialnością karnoskarbową. Żeby się od niej uwolnić i zminimalizować ryzyko zapłaty grzywny, podatnicy zazwyczaj decydują się na złożenie „czynnego żalu”.
Korekta JPK_VAT od stycznia 2022 r.
Za sprawą Polskiego Ładu, przepisy dotyczące korekty dla części ewidencyjnej i deklaracyjnej JPK_VAT zostaną ujednolicone. Oznacza to, że od 1 stycznia 2022 r. podatnik nie będzie ponosił odpowiedzialności przewidzianej w kodeksie karnym skarbowym zarówno w związku z korektą części ewidencyjnej JPK_VAT, jak i części deklaracyjnej. Wobec tego, zmiana eliminuje potrzebę załączania „czynnego żalu” do korekt JPK_VAT.
Jednocześnie należy pamiętać, że po pierwsze korekta deklaracji musi być złożona do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Po drugie, dla uniknięcia sankcji konieczne będzie uiszczenie w całości uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej (podatku). Spełnienie obu powyższych warunków da podatnikom ochronę z mocy prawa przed sankcjami karnymi skarbowymi za złożenie nierzetelnego rozliczenia podatkowego.
Wprowadzenie jednolitych zasad korekt części ewidencyjnej i deklaracyjnej JPK_VAT było konieczne. Przedsiębiorcy musieli składać tzw. czynny żal często w sytuacjach oczywistych, co obciążało firmy zbędną biurokracją. Zatem, zmiana jest oceniana zdecydowanie pozytywnie zarówno przez środowisko przedsiębiorców jak i księgowych.