Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) 7 lipca 2022 r. wydał wyrok w sprawie C‑696/20, w którym rozstrzygnął kontrowersyjną kwestię zastosowania „sankcyjnego VAT” z tytułu WNT w przypadku błędnej kwalifikacji dostaw w ramach transakcji łańcuchowej.

 

Czego dotyczyła sprawa?

 

Sprawa, będąca przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE dotyczyła sytuacji, w której spółka holenderska w ramach transakcji łańcuchowej nabyła od polskiej spółki towary, które następnie były przedmiotem dostawy do innego podmiotu na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego UE. W związku z uznaniem dostaw towarów dokonanych przez polską spółkę na rzecz spółki holenderskiej za dostawy krajowe podlegające opodatkowaniu wg stawki 23% VAT – spółka holenderska podała spółce polskiej swój polski numer VAT UE. Z kolei dostawy dokonane przez spółkę na rzecz ostatecznego odbiorcy, zostały przez nią uznane za WDT podlegające opodatkowaniu wg stawki 0% VAT.

 

W wyniku przeprowadzenia kontroli organ podatkowy uznał jednak, że spółka holenderska dokonała błędnej kwalifikacji dostaw stanowiących część łańcucha transakcji. Zdaniem organu podatkowego, dostawa towarów dokonana pomiędzy spółką polską a holenderską nie powinna być zakwalifikowana na gruncie VAT jako dostawa krajowa, lecz jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów po stronie spółki polskiej i wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium państwa zakończenia transportu towarów po stronie spółki holenderskiej.

 

W konsekwencji powyższego organ uznał, że spółce holenderskiej nie powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez spółkę polską oraz, że – skoro spółka holenderska wskazała swój polski numer identyfikacyjny VAT w ramach tych dostaw, który był numerem nadanym przez państwo członkowskie inne niż państwo członkowskie zakończenia transportu towarów – spółka holenderska była zobowiązana, zgodnie z art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, do zafakturowania i rozliczenia należnego VAT również w Polsce. Jednocześnie – w ocenie organu – dostawa dokonana przez spółkę polską została prawidłowo zafakturowana ze stawką 23% VAT.

 

Spółka holenderska – nie zgadzając się ze stanowiskiem organu – zaskarżyła wydaną przez niego decyzję. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który powziął wątpliwość w zakresie zastosowania art. 25 ust. 2 ustawy o VAT i postanowił zwrócić się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym.

 

Co orzekł TSUE?

 

W wyroku z 7 lipca 2022 r. TSUE uznał, że „sankcyjny VAT” nakładany na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy o VAT na podatnika, który podał dla WNT numer VAT z innego państwa, niż państwo, w którym zakończył się transport towaru, nie może mieć zastosowania w przypadku, w którym dostawca towarów będących przedmiotem WNT, nie mógł – w świetle przepisów obowiązujących w państwie rozpoczęcia transportu towarów – zastosować zwolnienia z VAT i zobowiązany był do opodatkowania transakcji wg krajowej stawki VAT.

 

Takie podejście – zdaniem TSUE – prowadziłoby bowiem do podwójnego opodatkowania i naruszałoby zasady proporcjonalności i neutralności systemu VAT.

 

Co wyrok oznacza dla podatników?

 

Wyrok TSUE jest korzystny dla podatników dokonujących dostaw w ramach transakcji łańcuchowych, których opodatkowanie od wielu lat budzi wątpliwości interpretacyjne.

 

Otwiera on drogę do wznowienia postępowania podatkowego lub sądowo-administracyjnego w sprawach, w których podatnicy, w związku z błędną kwalifikacją dostawy w ramach transakcji łańcuchowej (dostawa krajowa zamiast WDT), zostali obciążeni „sankcyjnym VAT” z tytułu WNT.

 

Wniosek o wznowienie postępowania podatkowego można wnieść w terminie miesiąca publikacji sentencji orzeczenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W przypadku postępowania sądowo-administracyjnego termin ten wynosi 3 miesiące.

 

Jeżeli będzie to Państwa intencją, z przyjemnością udzielimy Państwu wsparcia w powyższym zakresie.