Koszty zastępstwa procesowego w sprawach pracowniczych o odszkodowanie – rozbieżności w orzecznictwie

Piotr Szymczyk

Z mojego doświadczenia wynika, że sądy niejednokrotnie zasądzają w wyrokach koszty zastępstwa procesowego w sprawach pracowniczych według różnych stawek minimalnych. W jednym przypadku sąd może zasadzić 360 zł, a w innym 2.700 zł. Skąd wynikają takie rozbieżności?

Koszty zastępstwa procesowego w sprawach pracowniczych o odszkodowanie

Zarówno Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych, jak i Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie przewiduje odrębne stawki minimalne kosztów zastępstwa procesowego w sprawach pracowniczych. Reguluje to przepis § 9 ust. 1 tych rozporządzeń.

„Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa pracy o:

1) nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 360 zł;

2) wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 – 75% stawki obliczonej na podstawie § 2 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;

3) inne roszczenia niemajątkowe – 240 zł;

4) ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 480 zł;

5) świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej na podstawie § 2 od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.”

Moim zdaniem największe rozbieżności pojawiają się w przypadku, gdy sąd oprócz żądania uznania wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne pracownik żąda odszkodowania. Co ciekawe sądy powszechne zdążyły już zwrócić się do Sądu Najwyższego o zajęcie stanowiska w tej sprawie.

Stanowisko Sądu Najwyższego

W dniu 24.02.2011 r. Sąd Najwyższy wydał uchwałę, w której stwierdził, że podstawę zasądzenia przez sąd opłaty za czynności adwokata (tudzież radcy prawnego) z tytułu zastępstwa prawnego w sprawie ze stosunku pracy o odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 § 1 w zw. z art. 58 Kodeksu pracy (KP) stanowi stawka minimalna określona w § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.9.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 13.03.2012 r., sygn. II PZ 3/12, argumentacja prawna przedstawiona w przytoczonej uchwale ma zastosowanie w jednakowym stopniu do wynagrodzenia adwokatów i radców prawnych oraz do spraw o odszkodowanie dochodzone na podstawie art. 56 § 1 w związku z art. 58 KP albo na podstawie art. 45 § 1 w związku z art. 47¹ KP.

Innymi słowy zdaniem Sądu Najwyższego w sprawie o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne i odszkodowanie Sąd powinien brać pod uwagę obecną stawkę minimalną wynoszącą 360 zł. Czyli stałą stawkę nieuzależnioną od wartości odszkodowania.

Zdania odrębne

Do wskazanej wyżej uchwały SN złożono jednak trzy zdania odrębne. Według jednego z votum separatum sądy powinny brać pod uwagę w sprawach o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne i odszkodowanie stawkę minimalną uzależnioną od wartości przedmiotu sporu. Czyli 75% stawki obliczonej od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy. Zatem w sprawie o odszkodowanie wynoszące 13.000 zł będzie to 2.700 zł.

Praktyka

Na kanwie prowadzonych przeze mnie spraw mogę spostrzec, że w większości sądy zasądzają niższą stawkę minimalną nieuzależnioną od wartości dochodzonego odszkodowania. Chociaż zdarzały mi się przypadki wyższej stawki.