1 lipca 2020 r. – w ramach tzw. pakietu Quick Fixes – do ustawy o VAT wprowadzono nowe uproszczenie w rozliczaniu VAT z tytułu transakcji realizowanych z udziałem magazynów, tj. procedurę magazynu typu call-off stock. Jednocześnie, moc utraciły dotychczasowe przepisy dotyczące magazynów konsygnacyjnych.
W konsekwencji, zakończył się trwający od początku roku tzw. okres przejściowy, w trakcie którego podatnicy mogli wybrać, które z ww. rozwiązań chcą stosować (procedurę call-off stock – co było możliwe poprzez bezpośrednie zastosowanie dyrektywy 2018/1910 lub uproszczenie odnoszące się do magazynów konsygnacyjnych).
Jedna transakcja, dwa sposoby rozliczeń
Transakcje realizowane w udziałem magazynów – tj. transakcje, w ramach których towary są transportowane z terytorium jednego państwa członkowskiego UE do magazynu znajdującego się w innym państwie członkowskim UE, z którego są one następnie (po upływie określonego czasu) pobierane przez nabywcę – mogą obecnie być rozliczane na dwa sposoby:
- bez zastosowania uproszczenia, a więc na zasadach ogólnych albo
- z zastosowaniem uproszczenia, tj. z wykorzystaniem procedury call-off stock.
Rozliczenie danej transakcji w oparciu o uproszczenie powinno nastąpić, gdy spełnione są wszystkie wymagane nowymi regulacjami warunki (szerzej na ten temat w dalszej części wpisu). Wydaje się więc, że stosowanie procedury call-off stock nie jest obligatoryjne dla podatników. Z dostępnych źródeł wynika bowiem, że podatnicy mogą wybrać czy chcą korzystać z tego uproszczenia – co może nastąpić poprzez spełnienie albo niespełnienie warunków stosowania procedury call-off stock.
Brak uproszczenia, czyli VAT na zasadach ogólnych
W sytuacji, gdy uproszczenie nie znajduje zastosowania, podatnik przemieszczający towary do magazynu zlokalizowanego w państwie członkowskim UE (w tym w Polsce) powinien zarejestrować się do celów VAT w tym kraju. Ponadto, dostawca ten jest obowiązany również rozpoznać:
- w momencie wprowadzenia towarów do magazynu – tzw. przemieszczenie nietransakcyjne, tj. WDT w kraju UE rozpoczęcia transportu towarów oraz WNT w państwie położenia magazynu (obie transakcje są zasadniczo neutralne na gruncie VAT) oraz
- w chwili pobrania towarów z magazynu przez docelowego nabywcę (a w zasadzie w dniu przeniesienia na niego prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel) – sprzedaż krajową w państwie tego nabywcy. W konsekwencji, dostawca powinien doliczyć do ceny towarów kwotę lokalnego VAT i rozliczyć tę transakcję zgodnie z przepisami obowiązującymi w ww. kraju. Z uwagi na to, nabywca jest w takim przypadku zobowiązany do zapłaty na rzecz dostawcy kwoty netto powiększoną o VAT.
Korzyści z zastosowania procedury call-off stock
Powyższych niedogodności można jednak uniknąć stosując procedurę call-off stock. Dostawca – przemieszczając towary do magazynu w tej procedurze – jest obowiązany bowiem jedynie zewidencjonować tę czynność w specjalnym rejestrze oraz w informacji podsumowującej. Natomiast w momencie pobrania towarów z magazynu przez nabywcę (tj. w chwili przejścia na niego prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel), dostawca powinien rozpoznać „klasyczne” WDT, które po stronie nabywcy odpowiada WNT.
W konsekwencji, podatnik przemieszczający towary nie musi rejestrować się do celów VAT w państwie położenia magazynu. Jest to niewątpliwie korzystne biznesowo. Wyłącza to bowiem konieczność ponoszenia przez tego dostawcę kosztów rejestracji oraz prowadzenia rozliczeń podatkowych (tj. tzw. kosztów VAT compliance).
Ponadto, zastosowanie omawianego uproszczenia jest również korzystne z perspektywy nabywcy. W takim przypadku jest on bowiem zobowiązany do zapłaty na rzecz dostawcy jedynie kwoty netto. Nie jest konieczne doliczanie do ceny towaru kwoty lokalnego podatku VAT w związku ze sprzedażą krajową (tak jak ma to miejsce w przypadku niestosowania uproszczenia).
Warunki stosowania procedury call-off stock
Zastosowanie procedury call-off nie jest jednak możliwe w każdym przypadku. Skorzystanie z tego uproszczenia jest bowiem uzależnione od spełnienia kilku przesłanek:
- po pierwsze – transport towarów do magazynu musi zostać zrealizowany przez podatnika podatku od wartości dodanej (lub przez osobę trzecią działającą na jego rzecz),
- po drugie – celem przemieszczenia towarów do ww. magazynu musi być ich dostawa – na późniejszym etapie i po ich wprowadzeniu do magazynu w procedurze call-off stock – na rzecz innego podatnika, który jest uprawniony do nabycia prawa do rozporządzania ww. towarami jak właściciel, zgodnie z zawartym wcześniej porozumieniem między nim a dostawcą,
- po trzecie – dostawca nie może mieć siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju położenia magazynu,
- po czwarte – nabywca musi być zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium kraju położenia magazynu, a jego nazwa (lub imię i nazwisko) oraz numer VAT-UE muszą być znane dostawcy w momencie rozpoczęcia transportu towarów,
- po piąte – dostawca musi rejestrować przemieszczenia towarów w ewidencji, o której mowa w art. 54a ust. 1 rozporządzenia 282/2011 oraz podawać w informacji podsumowującej numer VAT-UE nabywcy.
Łatwiej skorzystać z uproszczenia
Pomimo tego, że katalog warunków stosowania procedury call-off stock wydaje się być obszerny, spełnienie wskazanych tam wymogów nie jest jednak zwykle problematyczne. W praktyce gospodarczej większość przesłanek jest bowiem najczęściej spełniona samoczynnie – często niezależnie od woli stron transakcji.
Ponadto, na marginesie warto wskazać, że warunki stosowania procedury call-off stock są mniej rygorystyczne niż te, które towarzyszyły uproszczeniu dotyczącemu magazynów konsygnacyjnych. Przykładowo:
- stosowanie procedury call-off stock nie jest uzależnione od sposobu wykorzystania towarów wprowadzonych do magazynu,
- prawo do korzystania z nowego uproszczenia nie jest uwarunkowane koniecznością złożenia zawiadomienia o zamiarze prowadzenia magazynu –taki obowiązek istnieje jednak nadal w sferze formalnej, a jego niespełnienie jest obwarowane sankcjami wynikającymi z KKS,
- magazyn wykorzystywany w procedurze call-off stock może być prowadzony nie tylko przez nabywcę towarów wprowadzanych do tego miejsca, ale również przez inny – zewnętrzny – podmiot,
- nabywca towarów wprowadzanych do magazynu call-off może zostać zastąpiony przez inny podmiot (pod warunkiem spełnienia dodatkowych przesłanek).
Możliwe działania
Rozliczanie transakcji w ramach procedury call-off stock jest niewątpliwie korzystne dla podatników. Dlatego też, w przypadku wykorzystywania magazynów do przeprowadzania transakcji wewnątrzwspólnotowych, warto zastanowić się nad jej zastosowaniem. Zwłaszcza, że – w wyniku wejścia w życie nowych regulacji – warunki korzystania z tego uproszczenia zostały istotnie złagodzone.
Może się jednak zdarzyć, że rozliczanie omawianych transakcji na zasadach ogólnych jest w danym przypadku rozwiązaniem preferowanym z przyczyn biznesowych lub organizacyjnych. Naszym zdaniem taki scenariusz w dalszym ciągu jest możliwy. W przypadku wyboru takiego wariantu rozliczeń, powinno wystarczyć niespełnienie jednego z warunków wymaganych nowymi przepisami (np. niezawieranie porozumienia z kontrahentem o stosowaniu procedury call-off stock).