Ministerstwo Finansów zapowiada nowelizację ustawy o VAT

Adam Wnuk

17 października 2025 Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowelizacji ustawy o VAT. Zgodnie z opublikowanymi założeniami, MF planuje wdrożenie ponad 20 zmian w przepisach. W poniższym wpisie przybliżamy najważniejsze z nich.

1. Instytucja składów VAT

Jedną z proponowanych zmian jest wprowadzenie instytucji tzw. składu VAT (nie mylić z procedurą magazynu typu call-off stock). Pozwoli ona na uproszczenie rozliczeń VAT dla podmiotów działających w obszarze handlu międzynarodowego.

Skład VAT umożliwi stosowanie stawki 0% VAT do następujących czynności:

• dostaw towarów do składu VAT;
• wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów do składu VAT;
• dostaw towarów wewnątrz składu VAT;
• świadczenia określonych usług w składzie VAT.

Na podobnej zasadzie jak działają obecnie składy akcyzowe czy celne, w przypadku składu VAT obowiązek podatkowy powstanie dopiero w momencie zakończenia tej procedury (zwykle będzie to moment wyprowadzenia towarów ze składu VAT).

2. Rozszerzenie zakresu odpowiedzialności solidarnej

Projekt zakłada zmiany w zakresie stosowania odpowiedzialności solidarnej nabywcy za zaległości podatkowe sprzedawcy. Obecnie regulacja ta obejmuje wyłącznie dostawy tzw. towarów wrażliwych – wymienionych w załączniku nr 15 do ww. ustawy – i nie ma zastosowania m.in. do transakcji rozliczanych przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności (MPP).

W związku z tym, MF planuje rozszerzenie ww. odpowiedzialności o:

• transakcje zapłacone z zastosowaniem MPP – w przypadku, gdy nabywca wiedział, że faktura została wystawiona przez podmiot nieistniejący, stwierdza czynności, które nie zostały dokonane lub podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością;
• usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT o wartości nieprzekraczającej 15 000 zł;
• niektóre usługi niematerialne (m.in. doradcze, zarządcze czy reklamowe).

3. Dostosowanie ustawy o VAT do orzecznictwa TSUE

W projekcie przewidziano także kilka zmian wynikających z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Dotyczą one następujących spraw:

• C-697/20 W.G. (z 24 marca 2022 r.) – umożliwienie zarejestrowania się jako odrębny podatnik VAT każdej z osób fizycznych, prowadzących w sposób samodzielny działalność rolniczą w oparciu o wspólny majątek,;
• C-273/16 Federal Express Europe (z 4 października 2017 r.) – rozszerzenie możliwości stosowania stawki 0% VAT na usługi ubezpieczeniowe i usługi związane z importem towarów zwolnionych od podatku – w przypadku, gdy wartość tych usług została włączona do podstawy opodatkowania;
• C-114/22 W. sp. z o.o. (z 25 maja 2023 r.) – usunięcie przesłanki odmowy prawa do odliczenia VAT w przypadku uznania czynności za pozorne lub dotknięte nieważnością wraz z równoczesnym wykreśleniem tej przesłanki w regulacjach odnoszących się do mechanizmu podzielonej płatności i dodatkowego zobowiązania podatkowego.

4. Pozostałe zmiany

Pozostałe z zapowiadanych zmian obejmują:

• zmianę sposobu klasyfikacji towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT z Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług (PKWiU) na rzecz Nomenklatury Scalonej (CN),
• możliwość sprawdzenia statusu podatnika na białej liście nie tylko na dzień bieżący (dzień sprawdzenia), ale również do 5 lat wstecz;
• wprowadzenie dodatkowych obowiązków związane z używaniem i obsługą kas rejestrujących (m.in. konieczność utylizowania nieużywanych kas i ich wyrejestrowania);
• wprowadzenie jednolitych zasad opodatkowania VAT energii elektrycznej dla energii dostarczanej za pośrednictwem systemu elektroenergetycznego, jak i poza tym systemem;
• zmianę sposobu obliczania wartości sprzedaży dokonanej przez podatnika dla potrzeb stosowania zwolnienia podmiotowego w VAT;
• likwidację obowiązku zapłaty VAT w ciągu 14 dni od wewnątrzwspólnotowego nabycia środka transportu;
• doprecyzowanie przepisów dotyczących rozliczenia VAT w systemie kaucyjnym;
• inne zmiany, głównie o charakterze doprecyzowującym i porządkującym.

Co te zmiany oznaczają dla podatników?

Najciekawszą z zapowiadanych zmian byłoby wprowadzenie do krajowych przepisów instytucji składu VAT. Rozwiązanie to jest już od dawna znane w prawie unijnym – może zatem wreszcie nadszedł czas, aby mogli z niego korzystać też polscy podatnicy. Warto zauważyć, że pierwsze konsultacje w tej kwestii miały miejsce jeszcze na początku 2023 r.

Pozostałe z propozycji nie spowodują raczej rewolucji w dotychczasowych rozliczeniach dla większości podatników. Wyzwaniem dla przedsiębiorców i zespołów księgowych może okazać się natomiast liczba tych zmian. Dla uniknięcia pomyłek konieczne będzie prawdopodobnie zweryfikowanie dotychczasowych procedur w celu dostawania ich do nowych regulacji.

Projektowane zmiany miałyby wejść w życie co do zasady w połowie 2026 r. (część miałaby zostać jednak przesunięta dopiero na rok 2027, jak np. składy VAT).

Aktualnie projekt znajduje się na etapie opiniowania w Rządowym Centrum Legislacji – uwagi można zgłaszać do 10 listopada 2025 r.