1 stycznia 2023 r. w Niemczech weszła w życie ustawa o obowiązkach przedsiębiorstw w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw (Lieferkettensorgfaltspflichtengesetz – w skrócie: LkSG). Wydawać by się mogło, że dotyczy ona jedynie niemieckich przedsiębiorstw. Ale polscy podwykonawcy lub poddostawcy współpracujący bezpośrednio z niemieckim kontrahentem też muszą podporządkować się nowym przepisom. Zmianom powinni się przyjrzeć również dalsi podwykonawcy lub poddostawcy.
Due diligence łańcucha dostaw
Od 1 stycznia 2023 r. przedsiębiorcy z siedzibą w Niemczech muszą przestrzegać nowych obowiązków dotyczących monitorowania całości łańcucha dostaw. Począwszy od nieobronionego materiału po wytworzony produkt. Celem nowych przepisów jest ograniczenie m. in. pracy dzieci, niewłaściwego traktowania pracowników, zakazu zrzeszania się, niegodziwego wynagrodzenia, niewolnictwa i pracy przymusowej, niewłaściwego bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy, a także negatywnego wpływu na środowisko naturalne.
Zgodnie z § 3 ustawy LkSG firmy są zobowiązane do należytego przestrzegania praw człowieka i ochrony środowiska w swoim łańcuchu dostaw w odpowiedni sposób. Wszystko po to, aby zapewnić, że firmy wywiązują się ze swojego obowiązku ochrony praw człowieka, praw pracownika i dbania o środowisko. Głównym obowiązkiem firm jest zatem włączenie należytej staranności do polityki korporacyjnej.
Co istotne LkSG ustanawia obowiązek podjęcia działań, ale nie obowiązek odniesienia efektu. Ustawodawca nie wymaga od firm gwarantowania, że w każdym przypadku będzie zapobiegać naruszeniom praw człowieka, praw pracownika i ochrony środowiska.
Kogo dotyczą nowe przepisy?
Obowiązki te dotyczą przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 3.000 pracowników, a od stycznia 2024 r. limit zostanie obniżony do 1.000 pracowników. Do pracowników przedsiębiorcy należy doliczyć także osoby zatrudnione w podmiotach zależnych z siedzibą w Niemczech, jak i zagranicą.
Bezpośredni poddostawcy
Ustawa dotyczy jedynie tzw. pierwszych poddostawców, czyli przedsiębiorców, którzy bezpośrednio współpracują z niemieckimi partnerami, ale ma być stopniowo rozszerzana. Trwają już bowiem prace nad rozszerzeniem zakresu podmiotowego ustawy i można się spodziewać, że będzie ona dotyczyć szerszego kręgu podmiotów gospodarczych.
Kary za niedostosowanie się do nowych przepisów
Za niedostosowanie się do nowych przepisów grożą wysokie kary finansowe. Kara może wynieść nawet do 800 tys. euro w przypadku osób fizycznych, a dla większych przedsiębiorstw nawet 400 milionów euro rocznie i do 2 procent średniego rocznego obrotu dla przedsiębiorstw. Dlatego bezpośredni podwykonawcy pozostają bez wyjścia i muszą dostosowywać się do ustalonych wymogów, o ile nadal chcą bez przeszkód funkcjonować na rynku i współpracować z niemieckim kontrahentem.
Jak nowe przepisy wpłyną na polskich przedsiębiorców?
Nie ulega wątpliwości, że Niemcy są jednym z głównych partnerów handlowych Polski. Można się spodziewać, że firmy niemieckie będą oczekiwać od dostawców/podwykonawców deklaracji przestrzegania określonych zasad.
O ile nowe przepisy wprost nie dotyczą dalszych podwykonawców/poddostawców, to mogą oni odczuć ich oddziaływanie. Bezpośredni podwykonawcy/poddostawcy będą bowiem oczekiwać spełnienia standardów na całym etapie łańcucha dostaw w taki sposób, aby sprostać oczekiwaniom niemieckich podmiotów. Wskutek tego bezpośredni podwykonawcy/poddostawcy mogą przerzucić odpowiedzialność na kolejne podmioty w łańcuchu dostaw.
Podsumowanie
Niemiecka ustawa o obowiązkach przedsiębiorstw w zakresie należytej staranności w łańcuchu dostaw (tzw. LkSG) rozszerza odpowiedzialność niemieckich podmiotów zatrudniających co najmniej 3.000 pracowników za kwestie związane z przestrzeganiem praw człowieka, praw pracownika i dbaniem o środowisko. Polscy przedsiębiorcy, którzy współpracują z niemieckimi kontrahentami, mogą spodziewać się oczekiwania ze strony niemieckiej by spełnić deklaracje dotyczące określonych standardów i dbania o powyższe wartości. Zachęcamy, by uwzględnić to w sposobie działania firmy.
Niniejszy wpis dotyczy stanu prawnego obowiązującego na dzień jego opublikowania i nie podlega aktualizacji.
Autor
