Pełnomocnik przy pierwszej czynności urzędowej powinien przedstawić pełnomocnictwo wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej. Czy obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej i załączenia potwierdzenia jej uiszczenia dotyczy również prokurenta spółki? Poniżej odpowiedź na pytanie, w jakich przypadkach prokurenta obciąża obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej.
Obowiązki wynikające z ustawy o opłacie skarbowej
Na wstępie zasygnalizować trzeba, że stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej: opłacie skarbowej podlega: (…) 2) złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym. Z kolei zgodnie z art. 5 ustawy o opłacie skarbowej w takim przypadku obowiązek zapłaty opłaty skarbowej ciąży na mocodawcy, pełnomocniku, przedsiębiorcy lub prokurencie. Co więcej jest to obowiązek solidarnie obciążający powyższe osoby. Zatem już pobieżna analiza ww. przepisów skłania do wniosku, że ustawa o opłacie skarbowej na równi traktuje pełnomocnika, jak i prokurenta. Wszak prokura to bardziej sformalizowane pełnomocnictwo przedsiębiorcy. Tym samym jeśli prokurent w imieniu spółki dokonuje czynności, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej, to obciąża go również obowiązek zapłaty opłaty skarbowej. Zaznaczyć trzeba, że obowiązek zapłaty opłaty skarbowej obciąża solidarnie przedsiębiorcę i prokurenta..
Orzecznictwo i doktryna
Podobne tezy wynikają z analizy orzecznictwa i doktryny. W wyroku z dnia 13 sierpnia 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygn. III SA/Wa 130/14, wskazał, że opłacie skarbowej nie podlega prokura widniejąca już w Krajowym Rejestrze Sądowym, tylko złożenie do akt dokumentu stwierdzającego jej udzielenie. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd stwierdził m.in., że: w sytuacji, gdy prokurent w celu wykazania udzielonej mu prokury posługuje się odpisem z KRS, jest zobowiązany do uiszczenia opłaty skarbowej od tego dokumentu. (…) odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, w którym ujawnione są udzielone prokury jest dokumentem (urzędowym), stwierdzającym (dokumentującym) udzielenie prokury w sposób określony przepisami prawa.
Opracowania naukowe potwierdzają stanowisko wyrażone w powyższym orzeczeniu sądu. Odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, w którym ujawnione są udzielone prokury, jest niewątpliwie dokumentem (urzędowym) stwierdzającym udzielenie prokury. […] Opłata będzie się należała tylko za ten stosunek prokury, który jest wykazywany przez złożenie odpisu z KRS. Jeżeli odpis jest składany tylko w celu wykazania składu zarządu, opłata skarbowa nie będzie się należała (vide: R. Skwarło, Kilka uwag o nowej ustawie o opłacie skarbowej, FK 2007, nr 5, s. 28-37).
Warto przedstawić także tezę wyrażoną w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lutego 2020 r., sygn. II FSK 632/18, zgodnie z którą ustanowienie prokury w Krajowym Rejestrze Sądowym w ramach postępowania rejestrowego wymaga uiszczenia opłaty skarbowej. Sąd doszedł do wniosku, że wpisanie prokurenta do rejestru uznać należy za postępowanie sądowe w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej.
Co więcej obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej istnieje także w przypadku reprezentacji łącznej, np. gdy prokurent działa łącznie z członkiem zarządu. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 listopada 2016 r., sygn. akt II FSK 2941/14, ustawodawca nie uzależnia przy tym powstania obowiązku podatkowego od tego, czy prokurent działa w sprawie samodzielnie, czy też w ramach mieszanej reprezentacji łącznej z członkiem zarządu. W każdym z tych przypadków złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie prokury w celu potwierdzenia umocowania prokurenta do działania w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym jest objęte obowiązkiem podatkowym w opłacie skarbowej.
Termin uiszczenia opłaty skarbowej i złożenia potwierdzenia zapłaty opłaty skarbowej
Co do zasady obowiązek zapłaty opłaty skarbowej powstaje w zakresie złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie prokury oraz od jego odpisu, wypisu lub kopii – z chwilą złożenia dokumentu w organie administracji publicznej, sądzie lub innym podmiocie wykonującym zadania z zakresu administracji publicznej. Natomiast opłatę skarbową wpłaca się z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty. Mając to na uwadze potwierdzenie zapłaty opłaty skarbowej należy złożyć wraz z tym dokumentem. Jednak rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 września 2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej umożliwia złożenie dowodu uiszczenia opłaty skarbowej w ciągu 3 dni od dnia powstania obowiązku zapłaty. Stosownie do § 3 ust. 1 tego rozporządzenia składający wniosek lub pełnomocnictwo albo dokonujący zgłoszenia zobowiązany jest dołączyć dowód zapłaty należnej opłaty skarbowej, zwany dalej „dowodem zapłaty”, albo uwierzytelnioną kopię dowodu zapłaty, nie później niż w ciągu 3 dni od chwili powstania obowiązku jej zapłaty. Dowód zapłaty może mieć formę wydruku potwierdzającego dokonanie operacji bankowej. Zatem jeśli stosowny wniosek został złożony przez prokurenta bez dowodu uiszczenia opłaty skarbowej, to należy złożyć potwierdzenie jej zapłaty w ciągu 3 dni od dnia złożenia wniosku.
Podsumowanie
Podsumowując: jeśli prokurent w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym przedkłada odpis KRS stwierdzający udzielenie mu prokury, to jest on zobowiązany solidarnie wraz z przedsiębiorcą do uiszczenia opłaty skarbowej. Zaryzykować można stwierdzeniem, że jeśli fizycznie nie załączamy odpisu KRS, z którego wynika fakt powołania prokurenta, to nie ma obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej. Wprawdzie wpisy do Krajowego Rejestru Sądowego należy traktować jako fakty powszechnie znane w rozumieniu art. 228 k.p.c. w związku z art. 15 ust. 1 w związku z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. III CSK 254/13). Wobec tego nie ma potrzeby załączania fizycznie odpisu KRS przy składaniu pism w postępowaniu sądowym. Z ostrożności można powołać się na taką interpretację przepisów. Niemniej brak uiszczenia opłaty skarbowej z uwagi na nieprzedłożenie odpisu KRS organy skarbowe mogłyby potraktować jako próbę obejścia przepisów prawa. Wobec powyższego zalecamy, aby również w przypadku nie załączania do pisma urzędowego odpisu KRS, uiścić i załączyć potwierdzenie zapłaty opłaty skarbowej.
Autor
