Planowane zmiany przede wszystkim mają umożliwić podmiotom powiązanym finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie wspólne rozliczenia na gruncie VAT. Ponadto, projekt Polskiego Ładu wprowadza także zmiany w zakresie wiążących informacji stawkowych (WIS), opodatkowania usług finansowych oraz zasad zwrotu VAT dla określonych podatników.

 

Możliwość wspólnego rozliczania się przez kilku podatników należących do tzw. grupy VAT

Obecnie podatnicy powiązani finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie dla celów VAT mogą rozliczać się wyłącznie indywidualnie – w analogiczny sposób jak podmioty niezależne od siebie. Mimo istniejących powiązań, podmioty takie odrębnie wystawiają faktury, odrębnie składają pliki JPK_V7, a także opodatkowują VAT transakcje dokonywane pomiędzy sobą. Dotychczas podmioty powiązane mogły rozliczać się wspólnie tylko na gruncie podatku CIT.

Grupy VAT to zupełnie nowe rozwiązanie w podatku VAT. Ma ono umożliwić podmiotom powiązanym wspólne rozliczanie dla potrzeb podatku od towarów i usług. Jednocześnie, transakcje wewnątrz grupy będą neutralne podatkowo, tj. nie będą podlegały opodatkowaniu VAT. Podmioty wchodzące w skład grupy staną się jednym podatnikiem dla celów VAT. W założeniu, utworzenie grupy VAT przede wszystkim ma mieć korzystny wpływ na płynność finansową podatników powiązanych, uprościć ich rozliczenia (wzajemne oraz rozliczenia podatkowe z władzami podatkowymi) i zwiększyć efektywność współpracy.

Z drugiej strony, uczestnicy grupy VAT będą solidarnie odpowiedzialni za zobowiązania podatkowe pozostałych członków. Mimo braku opodatkowania VAT, konieczne będzie też odpowiednie ewidencjonowanie transakcji wewnątrz grupy – stare obowiązki administracyjne zostaną zatem zastąpione nowymi. Z projektowanych regulacji wynika również, że każdy z uczestników grupy VAT będzie musiał odrębnie obliczać tzw. proporcję VAT.

Kto i w jaki sposób będzie mógł utworzyć grupę VAT?

Grupę VAT będą mogły utworzyć podmioty powiązane jednocześnie finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie. Przy czym powiązania te muszą istnieć w trakcie tworzenia grupy oraz przez cały okres, na jaki została ona powołana. Każdy z rodzajów ww. powiązań został scharakteryzowany w projektowanych przepisach:

  • powiązanie finansowe – występuje jeśli jeden z podmiotów tworzących grupę VAT ma bezpośredni, ponad 50% udział w kapitale zakładowym lub w tej części kapitału zakładowego pozostałych podmiotów;
  • powiązanie ekonomiczne – oznacza taki sam charakter głównej działalności członków grupy lub uzupełnianie się i współzależność prowadzonej działalności;
  • powiązanie organizacyjne –podmioty w grupie VAT znajdują się pod wspólnym kierownictwem lub organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Ponadto podmioty tworzące grupę VAT będą musiały posiadać siedzibę na terytorium Polski. Utworzenie grupy VAT będzie również wymagało zawarcia umowy między podmiotami powiązanymi, wskazania przedstawiciela, który będzie reprezentował Grupę VAT oraz złożenia zgłoszenia rejestracyjnego oraz umowy do urzędu skarbowego właściwego dla przedstawiciela grupy VAT. Grupa VAT może zostać zawiązana na okres nie krótszy niż 3 lata. Możliwe będzie jednak jego wydłużenie poprzez podpisanie nowej umowy i poinformowanie o niej władz skarbowych.

Inne regulacje dotyczące VAT w Polskim Ładzie

Projekt Polskiego Ładu zawiera również inne zmiany dotyczące VAT, wśród których można wyróżnić m.in.:

  • przyznanie podatnikom możliwości wyboru opodatkowania usług finansowych – podatnik będzie mógł wybrać opodatkowanie usług finansowych lub zwolnienie z opodatkowania usług finansowych,
  • szybki zwrot VAT dla „podatników bezgotówkowych” – podatnik przyjmujący w zdecydowanej większości płatności bezgotówkowe będzie uprawniony do ubiegania się o zwrot VAT w krótszym, 15 dniowym terminie,
  • zmianę w zakresie wiążących informacji stawkowych (WIS) – wprowadzenie nowej instytucji „porozumienia inwestycyjnego” (uregulowanej w Ordynacji podatkowej) spowoduje, że dla tego samego podmiotu nie będzie można uzyskać WIS, jeśli wcześniej zostało wydane porozumienie inwestycyjne.

Będzie lepiej?

W ostatnim czasie przedsiębiorcy i eksperci głośno wyrażają niezadowolenie ze zmian z zakresu podatków i ubezpieczeń społecznych proponowanych w ramach Polskiego Ładu. Niemniej samą nowelizację w obrębie VAT należy ocenić jako korzystną dla biznesu. Wydaje się, że rozwiązania te pomogą uprościć rozliczenia VAT. W mojej ocenie mają one jednak dość niszowy charakter i są kierowane do wybranych kategorii przedsiębiorców. Polski VAT nie uprości zatem rozliczeń VAT większości podatników.

Etap legislacyjny

Pakiet zmian nazywany Polskim Ładem jest obecnie procedowany przez Rząd (etap opiniowania). Co do zasady nowe przepisy mają wejść w życie w opisywanym kształcie od 1 stycznia 2022 r. – o ile w trakcie dalszych prac legislacyjnych przedstawione założenia nie ulegną zmianie.