Organy coraz częściej kontrolują prawidłowość rozliczeń w zakresie podatku u źródła (WHT, withholding tax). Dane Ministerstwa Finansów jednoznacznie wskazują na zwiększenie efektywności przeprowadzanych kontroli w tym zakresie. Z uwagi na wysokie ryzyko finansowe w zakresie rozliczeń WHT, należy prawidłowo zadbać o bezpieczeństwo poprawności rozliczeń podatku u źródła.
Rosnąca liczba kontroli w zakresie WHT
Tylko w 2023 roku urzędy celno-skarbowe przeprowadziły 202 kontrole w zakresie podatku u źródła, a ustalenia z tym związane przekroczyły 650 milionów złotych. Świadczy to o tym, że ze statystycznego punktu widzenia średnia kontrola wiązała się z koniecznością uiszczenia 3,2 miliona złotych zaległości podatkowej. Porównując to z danymi sprzed dwóch lat, kiedy to te same urzędy zakończyły 86 kontroli, ustalenia wyniosły niespełna 59 milionów złotych, a średni domiar wyniósł 684 tys. złotych. Można zauważyć, że władze podatkowe nie tylko ponad dwukrotnie częściej wszczynały kontrole w zakresie WHT, ale również wzrosła skuteczność kontroli. Trend jest cały czas rosnący, a kontroli będzie jeszcze więcej. Skalę konsekwencji może pokazać niedawny przykład spółki nieruchomościowej, która została zobligowana do uiszczenia 20 mln zaległego podatku u źródła. W przedmiotowej sprawie spółka niezgodnie z prawem skorzystała ze zwolnienia od pobrania i zapłaty podatku u źródła, w związku z czym nie naliczyła i nie odprowadziła zryczałtowanego podatku CIT od wypłaconych odsetek od pożyczki. W konsekwencji, spółka musiała wpłacić do budżetu państwa kwotę blisko 14 mln złotych z tytułu zryczałtowanego podatku CIT oraz odsetki za zwłokę w wysokości 6 mln zł.
Jak się zabezpieczyć przed nieprzyjemnymi konsekwencjami nieprawidłowości?
Polscy płatnicy stosując zwolnienia lub obniżone stawki WHT zawsze powinni dochowywać tzw. należytej staranności. Najtrudniejszą kwestią jest zweryfikowanie czy zagraniczny podatnik jest rzeczywistym właścicielem należności i prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą.
Ustawodawca przewidział dwie możliwości, które pozwalają na skorzystanie z preferencji w poborze zryczałtowanego podatku dochodowego:
- Opinia zabezpieczająca
- Oświadczenie WH-OSC
Opinia zabezpieczająca
Opinia jest urzędowym potwierdzeniem prawa do stosowania preferencyjnych zasad podatku u źródła do konkretnego rodzaju płatności dokonywanych na rzecz konkretnego podmiotu. Przy ubieganiu się o opinię o stosowaniu preferencji w zakresie podatku u źródła, konieczne jest podjęcie dodatkowych prac weryfikacyjnych i dokumentacyjnych. Wniosek o wydanie opinii wymaga oceny czy wszystkie warunki do stosowania preferencji zostały spełnione i udowodnienia tego faktu w uzasadnieniu wniosku. Organ wymaga również dołączenia do wniosku wielu dokumentów źródłowych potwierdzających stanowisko. Wielu trudności dostarcza udowodnienie, że zagraniczny podmiot jest rzeczywistym właścicielem wypłacanych należności. Na podstawie opinii płatnik uprawniony jest do stosowania preferencyjnych zasad podatku u źródła objętych opinią płatności dokonywanych w okresie 36 miesięcy.
Oświadczenie WH-OSC
Oświadczenie WH-OSC jest potwierdzeniem o posiadaniu wymaganych dokumentów uprawniających do zastosowania preferencyjnych zasad opodatkowania. Przed złożeniem oświadczenia WH-OSC należy zweryfikować, czy zgromadzona dokumentacja potwierdza, że odbiorca należności jest rzeczywistym właścicielem, a także czy wszystkie warunki do stosowania preferencji zostały spełnione. Oświadczenia WH-OSC (poprzednie i następcze) dotyczą tylko jednego roku podatkowego. Istotne znaczenie ma termin złożenia oświadczenia WH-OSC, złożenie po upływie terminu nie wywoła skutków prawnych i będzie nieskuteczne.
***
Poprawne wykorzystanie powyższych możliwości wymaga znajomości przepisów oraz doświadczenia w podobnych przypadkach, a także dokładnego zapoznania się z linią orzeczniczą i interpretacyjną. Zespół ekspertów z kancelarii Tax & Legal z przyjemnością wesprze Państwa w kwestiach związanych z podatkiem u źródła. Warto zadbać o poprawność rozliczeń podatku u źródła, zwłaszcza biorąc pod uwagę zainteresowanie władz podatkowych tą tematyką oraz związaną z tym rosnącą liczbą kontroli podatkowych.
Autor
