Monika Bilska

Gminy w całej Polsce prowadzą obecnie postępowania w zakresie podatku od nieruchomości, koncentrując się na deklaracjach składanych za 2025 rok – pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W wielu przypadkach organy podatkowe kwestionują prawidłowość złożonych deklaracji, zarzucając przedsiębiorcom zaniżenie podstawy opodatkowania.

Choć ustawodawca wprost zawęził zakres opodatkowania, część gmin próbuje utrzymać dotychczasową, szeroką praktykę, obejmując podatkiem również elementy infrastruktury elektroenergetycznej, które po 1 stycznia 2025 r. nie powinny już być uznawane za budowle. Spory dotyczą przede wszystkim transformatorów i rozdzielnic.

Do końca 2024 roku – opodatkowanie na podstawie Prawa budowlanego

Do końca 2024 r. zakres opodatkowania budowli był uzależniony od definicji zawartej w Prawie budowlanym. Budowlą była m.in. sieć techniczna, a więc także sieć elektroenergetyczna obejmująca linie, transformatory i rozdzielnice.

Organy podatkowe przyjmowały wówczas szeroką interpretację przepisów, uznając, że cała infrastruktura elektroenergetyczna – w tym urządzenia przesyłowe i transformacyjne – stanowi jednolitą budowlę. W efekcie podatkiem od nieruchomości obejmowano zarówno elementy liniowe, jak i stacje transformatorowe oraz rozdzielnice.

Od 2025 roku – nowa definicja i zamknięty katalog budowli

Nowelizacja obowiązująca od 1 stycznia 2025 r. wprowadziła autonomiczną, niezależną od Prawa budowlanego definicję budowli oraz załącznik nr 4 do ustawy, w którym ustawodawca zamieścił zamknięty katalog obiektów podlegających opodatkowaniu.

W odniesieniu do infrastruktury elektroenergetycznej wskazano w nim wyłącznie linie elektroenergetyczne – wraz z przewodami, fundamentami, podbudową słupową i konstrukcjami wsporczymi. Transformatorów ani rozdzielnic nie wymieniono.

W uzasadnieniu do ustawy podkreślono, że celem nowelizacji było doprecyzowanie zakresu opodatkowania i wyeliminowanie rozbieżności interpretacyjnych, a nie jego rozszerzenie. Oznacza to, że od 2025 r. opodatkowaniu podlegają wyłącznie te elementy infrastruktury, które zostały wyraźnie wskazane w ustawie.

Gminy nie zawsze stosują przepisy zgodnie z ich brzmieniem

Pomimo jasnych regulacji, wiele gmin nadal wydaje decyzje określające wysokość podatku od nieruchomości za 2025 rok, obejmując opodatkowaniem również transformatory i rozdzielnice.

W uzasadnieniach tych decyzji organy powołują się na argument, że urządzenia te są „technicznie związane z liniami energetycznymi” i „niezbędne do funkcjonowania sieci elektroenergetycznej”. Takie podejście pozostaje jednak w sprzeczności z literalnym brzmieniem przepisów.

Od 2025 r. sieć elektroenergetyczna jako całość nie stanowi już przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają wyłącznie linie elektroenergetyczne – czyli obiekty, których charakterystycznym parametrem jest długość, wraz z ich elementami konstrukcyjnymi. Transformatory i rozdzielnice pełnią inne funkcje techniczne i nie zostały wymienione w katalogu obiektów podlegających opodatkowaniu, dlatego nie mogą być objęte podatkiem od nieruchomości.

Dlaczego transformatory i rozdzielnice nie spełniają definicji budowli

Gminy często argumentują, że transformatory i rozdzielnice stanowią urządzenia budowlane w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 lit. c u.p.o.l., ponieważ są technicznie powiązane z liniami elektroenergetycznymi.

Taka interpretacja jest błędna. Transformatory i rozdzielnice nie są elementami służebnymi wobec linii energetycznych, lecz pełnią samodzielne, niezależne funkcje techniczne. Linia elektroenergetyczna transportuje energię, transformator zmienia jej parametry, a rozdzielnica odpowiada za jej rozdział. Nie są więc niezbędne do użytkowania linii zgodnie z jej przeznaczeniem, co wyklucza ich kwalifikację jako urządzeń budowlanych.

W konsekwencji, od 1 stycznia 2025 r. transformatory i rozdzielnice nie powinny być ujmowane w deklaracjach ani obejmowane decyzjami podatkowymi.

Warto się odwoływać

Przedsiębiorcy, którzy otrzymali decyzje określające wysokość podatku od nieruchomości obejmujące transformatory lub rozdzielnice, powinni skorzystać z przysługujących im środków ochrony prawnej.

Pierwszym krokiem jest odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO), które należy wnieść w terminie 14 dni od doręczenia decyzji. W odwołaniu warto powołać się na:

• brak ujęcia transformatorów i rozdzielnic w załączniku nr 4 do ustawy,
• zamknięty charakter katalogu budowli,
• brak relacji służebnej wobec linii elektroenergetycznych.

W razie niekorzystnego rozstrzygnięcia SKO sprawę można skierować do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Warto podkreślić, że sądy administracyjne często przyjmują bardziej obiektywne podejście do interpretacji przepisów niż organy gminne.

Z tego względu przedsiębiorcy powinni aktywnie bronić swoich racji – istnieją silne argumenty prawne przemawiające za tym, że transformatory i rozdzielnice nie powinny być objęte podatkiem od nieruchomości w 2025 roku.

Wsparcie Sendero 

Zespół Sendero Tax & Legal na bieżąco monitoruje stosowanie nowych przepisów o podatku od nieruchomości oraz praktykę gmin w zakresie ich interpretacji. Obserwujemy, że w wielu przypadkach organy podatkowe wydają decyzje, które budzą wątpliwości co do zgodności z obowiązującymi regulacjami – nie tylko w odniesieniu do infrastruktury elektroenergetycznej, lecz także innych obiektów technicznych.

Wspieramy przedsiębiorców w analizie otrzymanych decyzji, przygotowaniu odwołań do samorządowych kolegiów odwoławczych oraz w prowadzeniu postępowań przed sądami administracyjnymi. Pomagamy także w ocenie prawidłowości złożonych deklaracji i doradzamy, jak minimalizować ryzyko sporów z gminami w przyszłości.

Jeżeli Państwa firma otrzymała decyzję podatkową dotyczącą nowych zasad opodatkowania budowli lub innych obiektów – zachęcamy do kontaktu z ekspertami Sendero. Pomożemy ocenić sytuację i przygotować skuteczną strategię działania.