Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej – TSUE) w wyroku z 7 kwietnia 2022 r. w sprawie C-333/20 orzekł, że stałe miejsce prowadzenia działalności nie istnieje w związku z posiadaniem przez podatnika na terytorium innego kraju podmiotu zależnego świadczącego usługi wyłącznie na jego rzecz.

 

Co to jest stałe miejsce prowadzenia działalności?

 

Przez stałe miejsce działalności należy rozumieć dowolne miejsce (inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika), które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić temu podatnikowi odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca.

 

Definicja ta jest niejednoznaczna i przysparza wielu trudności interpretacyjnych. Problematyczność tego zagadnienia potwierdzają liczne orzeczenia TSUE w tym zakresie. W niniejszym wpisie omówiliśmy jedno z nich. Ponadto, na ten temat wypowiadaliśmy się także w poprzednich wpisach pt.  „TSUE: brak pracowników wyklucza stałe miejsce prowadzenia działalności” oraz „Spółka zależna nie przesądza o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej”.

 

Czego dotyczył spór?

 

Sprawa rozpatrywana przez TSUE dotyczyła niemieckiej spółki Berlin Chemie AG (dalej – BC, Spółka) sprzedającej na terytorium Rumunii produkty farmaceutyczne. W celu promowania swoich produktów w 2011 r. Spółka zawarła umowę ze spółką zależną umiejscowioną w Rumunii. Zakres umowy obejmował wykonywanie przez podmiot rumuński na rzecz Spółki usług marketingowych, regulacyjnych, reklamowych oraz reprezentacji. BC jest jedynym kontrahentem spółki zależnej, która świadczy na jej rzecz ww. usługi. Zdaniem Spółki podatek VAT od tych świadczeń podlegał rozliczeniu w miejscu siedziby BC, tj. w Niemczech.

 

Innego zdania były rumuńskie organy podatkowe i sądy, które uznały, iż podmiot rumuński został utworzony wyłącznie w celu udostępnienia Spółce usług niezbędnych do wykonywania przez nią działalności gospodarczej na terytorium Rumunii. Na poparcie swojego stanowiska rumuńskie organy wskazały, iż BC dysponuje w Rumunii na wyłączność wystarczającymi zasobami personalnymi (obejmującymi ponad 200 pracowników, w tym 150 przedstawicieli handlowych) i technicznymi udostępnianymi przez podmiot zależny aby uznać, że posiada tam stałe miejsce prowadzenia działalności. W konsekwencji – zdaniem rumuńskich organów – usługi nabywane przez Spółkę powinny zostać opodatkowane nie w Niemczech, lecz w Rumunii.

 

W orzeczeniu TSUE stwierdził, że fakt posiadania przez Spółkę podmiotu zależnego w Rumunii, który udostępnia jej zaplecze personalne i techniczne oraz wykonuje na jej rzecz usługi marketingowe, regulacyjne, reklamowe i reprezentacji, nie kreuje stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej BC w tym kraju. W konsekwencji VAT jest należny w miejscu siedziby Spółki, tj. w Niemczech. Tym samym, TSUE potwierdził, iż posiadanie stałego miejsca prowadzenia działalności nie może być warunkowane jedynie istnieniem powiązań pomiędzy podatnikami. Takie podejście wpisuje się w korzystną dla przedsiębiorców linię interpretacyjną, która została zapoczątkowana przez TSUE wyrokiem w sprawie C-547/18 (Dong Yang Electronics przeciwko DIAS we Wrocławiu).

 

Znaczenie wyroku dla polskich podmiotów

 

Omawiany wyrok to kolejne pozytywne rozstrzygnięcie TSUE w zakresie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Niewykluczone, że będzie miał on korzystny wpływ na sytuację polskich podatników, którzy świadczą usługi wyłącznie dla swoich zagranicznych centrali. Podmioty te bowiem zyskały kolejny argument, aby bronić swojej odrębności podatkowej.

 

Możliwe również, że orzeczenie to przyczyni się do stosowania bardziej liberalnego podejście polskich władz podatkowych do kwestii stałego miejsca prowadzenia działalności. Z pewnością warto w najbliższym czasie obserwować najnowsze rozstrzygnięcia podatkowe w tym zakresie.

 

W razie wątpliwości ­– rodzących się w związku z wydanym orzeczeniem TSUE – co do sposobu prowadzenia rozliczeń w tym zakresie, rekomendujemy uzyskanie własnego rozstrzygnięcia potwierdzającego jego słuszność. Jeżeli będzie to Państwa intencją, z przyjemnością udzielimy Państwu wsparcia przy sporządzeniu stosownego wniosku.