Zbliża się upływający z końcem października termin na sporządzenie dokumentacji cen transferowych. Na złożenie informacji TPR-C podatnicy mają czas do końca listopada. Jest to zatem ostatni moment na szczegółową analizę zdarzeń gospodarczych z 2022 r. pod kątem prawidłowego ustalenia obowiązków dokumentacyjnych, a tym samym uniknięcia dotkliwych sankcji. Poniżej prezentujemy przykłady nietypowych transakcji, które mogą rodzić obowiązki z zakresu cen transferowych.
Identyfikowanie obowiązków dokumentacyjnych z obszaru cen transferowych warto rozpocząć od wnikliwej analizy definicji transakcji kontrolowanej. Zgodnie z ustawą o CIT za transakcję kontrolowaną uznaje się:
„identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań”.
Do transakcji, które intuicyjnie kojarzą się z obowiązkiem sporządzenia dokumentacji cen transferowych należą m.in. zakup/ sprzedaż towarów, usług czy transakcje finansowe (np. pożyczka, cash pooling). Tymczasem podmioty powiązane dokonujące identyfikacji obowiązków dokumentacyjnych za dany rok podatkowy, powinny poza typowymi transakcjami wynikającymi wprost z przepisów lub ugruntowanej praktyki przeanalizować także inne, nietypowe zdarzenia gospodarcze, które w nieoczywisty sposób mogą spełniać przytoczoną powyżej definicję transakcji kontrolowanej, a tym samym podlegać dokumentowaniu.
Sporządzenia dokumentacji cen transferowych mogą wymagać przykładowo zdarzenia gospodarcze, które:
- są realizowane pomiędzy podmiotami niepowiązanymi,
- nie kojarzą się z powszechnie stosowanym pojęciem „transakcji”,
- nie wynikają ze sprawozdania finansowego.
Restrukturyzacja i transakcje kapitałowe
Jednym z takich zdarzeń gospodarczych (lub długoterminowych procesów gospodarczych), jest restrukturyzacja przedsiębiorstwa. Obowiązkowi dokumentacyjnemu w tym obszarze mogą podlegać wszelkie reorganizacje wiążące się z istotną zmianą relacji handlowych/ finansowych i przeniesieniem pomiędzy podmiotami powiązanymi funkcji, aktywów lub ryzyk, wskutek czego dochodzi do zmiany EBIT na poziomie co najmniej 20%.
Pod tym kątem warto zatem przeanalizować połączenia, podziały lub przejęcia spółek, a także wszelkie transakcje kapitałowe związane z wniesieniem wkładów pieniężnych, aportów, podwyższeniem kapitału, konwersją długu na kapitał, umorzeniem czy nieodpłatnym przekazaniem udziałów.
Transakcje z osobami fizycznymi
Dokumentowaniu podlegają także transakcje zawierane z osobami fizycznymi posiadającymi faktyczną zdolność do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji (np. członkami zarządu, rady nadzorczej, prokurentami, ale też innymi osobami posiadającymi taką zdolność).
Nieodpłatne świadczenia
Do transakcji, które w toku identyfikacji obowiązków dokumentacyjnych są często pomijane, należą również nieodpłatne świadczenia, a zatem wszystkie zdarzenia, w wyniku których uzyskiwane są nieodpłatne korzyści kosztem innego podmiotu powiązanego. W tej kategorii warto zatem przyjrzeć się takim zdarzeniom jak udzielenie licencji na nieodpłatne korzystanie ze znaku towarowego, udzielenie nieodpłatnej gwarancji lub poręczenia.
Przykłady te pokazują również, że wystąpienie wynagrodzenia lub zaangażowanie w transakcję aktywów nie jest warunkiem koniecznym do powstania obowiązku dokumentacyjnego.
Transakcje rajowe
Obowiązkiem dokumentacyjnym są także objęte transakcje realizowane z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. rajach podatkowych) po przekroczeniu progu 2,5 mln PLN (transakcje finansowe) i 0,5 mln PLN (pozostałe transakcje). W tym przypadku obowiązek dokumentacyjny nie zależy od powiązań, gdyż są nim objęte transakcje inne niż kontrolowane, czyli takie których warunki nie zostały ustalone w wyniku istniejących powiązań.
Transakcje z podmiotami niepowiązanymi realizowane na warunkach narzuconych centralnie
Dokumentowaniu mogą podlegać także transakcje z podmiotami niepowiązanymi, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań. Przykład może stanowić transakcja zakupu towarów/ usług po cenie ustalonej w drodze grupowych negocjacji prowadzonych przez spółkę matkę z niepowiązanym dostawcą. W tym zakresie należy więc wziąć pod lupę zwłaszcza takie umowy z podmiotami niezależnymi, których warunki „dyktuje” podmiot centralny (nawet jeśli nie bierze udziału w transakcji), wpływając tym samym na przebieg transakcji na poziomie lokalnym, tj. transakcji realizowanej przez podatnika z podmiotem trzecim.
Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2021 r. w sprawie definicji transakcji kontrolowanej (DCT1.8203.4.2020).
Jak pokazują powyżej przytoczone przykłady warto przed identyfikacją obowiązków dokumentacyjnych dobrze zapoznać się z definicją transakcji kontrolowanej, a następnie szczegółowo przeanalizować wszelkie zdarzenia gospodarcze, zwłaszcza te nietypowe, które mogą wiązać się z koniecznością udowodnienia rynkowego charakteru transakcji w ramach dokumentacji cen transferowych.
Chętnie służymy swoim fachowym wsparciem w zakresie prawidłowej i kompletnej identyfikacji Państwa obowiązków dokumentacyjnych i raportowych. Warto zadbać o wypełnienie tych obowiązków, zwłaszcza biorąc pod uwagę zainteresowanie władz podatkowych tematyką cen transferowych oraz związaną z tym rosnącą liczbę kontroli podatkowych.
Autor
