Zakładanie fundacji rodzinnych jest możliwe od maja 2023 r. Wyodrębniliśmy 10 prostych kroków koniecznych do założenia i rozpoczęcia funkcjonowania fundacji rodzinnej. Sygnalizujemy je poniżej.
Co jest potrzebne do założenia fundacji rodzinnej? Czyli założenie fundacji rodzinnej krok po kroku
- Złóż oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej przed notariuszem w akcie założycielskim (albo w testamencie)
Do powstania fundacji rodzinnej potrzebny jest przede wszystkim fundator (lub kilku fundatorów), który złoży oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej. Fundatorem może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, w tym prawo swobodnego dysponowania swoim majątkiem.
- Sporządź w akcie notarialnym statut fundacji rodzinnej
Konieczne jest sporządzenie odpowiedniego statutu fundacji rodzinnej. Powinien on zawierać:
Statut może też określać zasady współpracy lub współdziałania organów fundacji rodzinnej, okoliczności rozwiązania fundacji, wytyczne dotyczące inwestowania jej majątku, czy dane o jednostkach terenowych.
WAŻNE: Po podpisaniu aktu założycielskiego fundacji i statutu u notariusza powstaje fundacja rodzinna w organizacji, która może uczestniczyć w obrocie prawnym. Może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania (np. może kupić lub sprzedać udziały lub akcje, otrzymać dywidendę, wypłacać świadczenia beneficjentom). Fundacja rodzinna w organizacji jest reprezentowana przez fundatora lub pełnomocnika powołanego przez fundatora. Zarząd fundacji rodzinnej staje się uprawniony do reprezentowania fundacji rodzinnej dopiero po jej wpisie do rejestru.
- Powołaj wymagane organy fundacji rodzinnej
Do powstania fundacji rodzinnej konieczne jest też ustanowienie jej organów:
- Otwórz księgi rachunkowe fundacji rodzinnej
Zgodnie z ustawą o rachunkowości, fundacja rodzinna powinna otworzyć księgi rachunkowe już w dniu podpisania aktu założycielskiego i statutu.
Prowadzenie ksiąg rachunkowych warto powierzyć podmiotowi profesjonalnemu. Ponieważ fundacja rodzinna to nowa i specyficzna instytucja prawna, prowadzenie jej ksiąg nie należy do prostych. Najlepiej zgłosić się z tym do dobrego biura rachunkowego.
- Przekaż do fundacji rodzinnej majątek (mienie) o wartości co najmniej 100 tys. zł
Fundator powinien przygotować spis mienia, ze składnikami majątkowymi wniesionymi do fundacji rodzinnej na poczet funduszu założycielskiego.
Fundusz założycielski (poszczególne składniki mienia) należy wnieść do fundacji rodzinnej w następujących terminach:
- Zgłoś fundację rodzinną do rejestru fundacji rodzinnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Po zrealizowaniu poprzednich kroków fundator powinien złożyć wniosek o wpisanie fundacji do rejestru fundacji rodzinnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim. Jeżeli fundacja rodzinna została ustanowiona w testamencie, zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych dokonuje zarząd (zgłoszenie podpisują wszyscy członkowie zarządu).
Wniosek podlega opłacie sądowej w wysokości 500 zł i jest składany na urzędowym formularzu. Poniżej odnośnik do formularzy wniosków o wpis do rejestru fundacji rodzinnych na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.
Zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych powinno zawierać:
Dokumenty wymagane do dołączenia do zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru:
Jeżeli adres do doręczeń osób podlegających wpisowi do rejestru znajduje się poza obszarem Unii Europejskiej, należy wskazać pełnomocnika do doręczeń w Rzeczypospolitej Polskiej.
W przypadku braku wymaganych dokumentów, sąd rejestrowy wzywa do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni. Może to znacznie wydłużyć proces rejestracji.
Czas oczekiwania na rozpoznanie wniosku:
Z naszych obserwacji wynika, że czas oczekiwania na rozpoznanie wniosku o wpis fundacji rodzinnej do rejestru wynosi najczęściej od 1 do 3 miesięcy.
Sprawy są rozpoznawane według kolejności ich wpływu. W uzasadnionych przypadkach można skierować do Przewodniczącej I Wydziału Cywilnego w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim wniosek o rozpoznanie wniosku o wpis w trybie pilnym poza kolejnością (z podaniem uzasadnienia).
- Uzyskaj numer NIP i REGON
Wpis fundacji do rejestru fundacji rodzinnych nie powoduje niestety automatycznego nadania jej numeru NIP i REGON.
- W celu nadania NIP fundacja rodzinna powinna złożyć wniosek na formularzu NIP-2 do właściwego miejscowo Urzędu Skarbowego.
- W celu uzyskania numeru REGON należy złożyć wniosek na formularzu RG-OP do Urzędu Statystycznego.
Wniosek o nadanie NIP i numeru REGON może złożyć także fundacja rodzinna w organizacji. Do obu wniosków należy załączyć akt założycielski i statut (w przypadku fundacji rodzinnej w organizacji), albo postanowienia o wpisie (jeżeli w chwili składania wniosku fundacja jest już zarejestrowana).
- Załóż rachunek bankowy
Fundacja rodzinna powinna też założyć rachunek bankowy. Może to zrobić także fundacja rodzinna w organizacji.
Coraz więcej banków posiada w swojej ofercie rachunki bankowe dla fundacji rodzinnych. Wymagają one zazwyczaj następujących dokumentów:
- aktu założycielskiego,
- statutu fundacji rodzinnej,
- wniosku o wpis fundacji do rejestru lub postanowienia o wpisie.
- Zgłoś fundację rodzinną do rejestru CRBR
Fundacja rodzinna zobowiązana jest dokonać zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) – w terminie 14 dni od dnia powstania podmiotu.
Wpis fundacji rodzinnej do rejestru ma charakter konstytutywny. Zatem wydaje się, że termin na zgłoszenie fundacji rodzinnej do CRBR biegnie od dnia wpisu fundacji rodzinnej do rejestru.
Warto wiedzieć, że zgłoszenie fundacji rodzinnej do CRBR możliwe jest dopiero po uzyskaniu NIP. Ze względu na krótki termin na zgłoszenie fundacji rodzinnej do CRBR wskazane jest, by występować o nadanie NIP dla fundacji niezwłocznie po podpisaniu aktu założycielskiego.
Z uwagi na specyfikę fundacji rodzinnej, jej beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu ustawy o AML będzie najczęściej fundator. W dalszej kolejności mogą to być też członek zarządu fundacji rodzinnej, członek rady nadzorczej fundacji rodzinnej (o ile powołano radę) oraz beneficjenci uprawnieni do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów fundacji rodzinnej.
- Zaktualizuj dane w rejestrze
Po uzyskaniu przez fundację rodzinną numeru NIP i REGON konieczne jest zgłoszenie tego faktu sądowi rejestrowemu. Zgłoszenie zmiany następuje na urzędowych formularzach i podlega opłacie sądowej w wysokości 250,00 zł.
***
Opisane powyżej kroki umożliwiają skuteczne założenie i rozpoczęcie działalności przez fundację rodzinną. Możliwe jest przy tym, by poszczególne kroki pomagali załatwić profesjonalni pełnomocnicy (na podstawie udzielonych im pełnomocnictw).
W razie potrzeby prawnicy z naszej Kancelarii chętnie pomogą przy założeniu fundacji rodzinnej. Osoby zainteresowane zachęcamy do kontaktu.
Autor
