Od dnia 1.12.2021 r. funkcjonuje Krajowy Rejestr Zadłużonych. Można w nim znaleźć szereg informacji związanych z niewypłacalnością podmiotów. W ostatnim czasie system był oblegany przez zgłoszenia wierzytelności przysługujące kredytobiorcom od Getin Noble Bank S.A. Termin na bezpłatne zgłoszenie upłynął w dniu 21.08.2023 r.
Jak KRZ wypada po prawie dwóch latach funkcjonowania? Czy system spełnił swoje zadanie w przypadku upadłości Getin Noble Bank S.A.?
Funkcjonowanie systemu
Po niemal dwóch latach funkcjonowania KRZ można śmiało wskazać, że system nie jest jeszcze dopracowany, co zostało dostrzeżone w ostatnim czasie przy zgłoszeniu wierzytelności w związku z upadłością Getin Noble Bank S.A. System nie tylko się wieszał, ale również nie został należycie przygotowany pod kątem wierzytelności bankowych. Niedoskonałości systemu zostały przerzucone na wierzycieli i ich pełnomocników, którzy musieli sobie z nimi poradzić.
Przede wszystkim KRZ nie jest przygotowany na taką skalę zgłoszonych wniosków jak w przypadku upadłości Getin Noble Bank S.A. (w ciągu 30 dni złożono ponad 30.000 zgłoszeń wierzytelności). Na stronie KRZ znalazła się nawet w ostatnim czasie informacja o niewydajności systemu. Ponadto, aby ułatwić użytkownikom zgłaszanie tych wierzytelności, został opublikowany film instruktażowy na stronie KRZ. Niemniej nie był on odpowiedzią na wszystkie wątpliwości związane z KRZ.
Pismo i załączniki do pisma składane przez KRZ
W postępowaniu upadłościowym obowiązuje zasada, że pisma procesowe wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe z wykorzystaniem udostępnianych w tym systemie formularzy, czyli przez portal KRZ. Ponadto załączniki do pisma należy wgrać w odpowiednim polu wraz z danym pismem.
Niemniej jeśli pismo jest składane przez podmiot bez udziału profesjonalnego pełnomocnika, to oryginał załączonego dokumentu albo jego odpis poświadczony za zgodność z oryginałem zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego należy złożyć w sądzie upadłościowym bez wezwania w terminie 3 dni od dnia wniesienia pisma. Natomiast jeśli podmiot jest zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, to wówczas może on dokonać elektronicznego poświadczenia odpisu dokumentu. Wtedy nie ma potrzeby przesyłania do sądu upadłościowego oryginału dokumentów, czy też poświadczonych za zgodność z oryginałem. Nie da się ukryć, że jest to znaczące ułatwienie dla profesjonalnych pełnomocników.
Zgłoszenie wierzytelności bankowych
Portal KRZ nie przewiduje wprost możliwości zgłaszania wierzytelności bankowych. Wskazać bowiem należy, że dla upadłości banków zostały przewidziane inne kategorie wierzytelności. Są one określone w art. 440 ustawy Prawo upadłościowe (w części III ustawy pn. „Odrębne postępowania upadłościowe”, tytule II – „Postępowanie upadłościowe wobec banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych”). Natomiast KRZ jest przewidziany jedynie dla typowych wierzytelności, o których mowa w art. 342 ustawy Prawo upadłościowe. Powyższe wiąże się z koniecznością określenia wierzytelności bankowych na odrębnym dokumencie wraz z przypisaniem im odpowiedniej kategorii, a skan tego pisma należy załączyć w ramach zgłoszenia wierzytelności złożonego przez KRZ.
Rozmiar zgłoszenia
Przy zgłaszaniu wierzytelności należy pamiętać, aby rozmiar wniosku wraz z załącznikami miał określony rozmiar w megabajtach. KRZ pozwala na wysłanie w ramach jednego zgłoszenia plików o łącznym rozmiarze 10 MB w przypadku podpisu ePUAP oraz 50 MB w przypadku kwalifikowanego (prywatnego) podpisu.
Dostęp do akt sprawy
Po dokonaniu zgłoszenia wierzytelności KRZ pozwala na dostęp do akt sprawy. Przy czym – jak się okazuje – jest to pełny dostęp, który obejmuje m. in. dane osobowe innych uczestników (imię i nazwisko, PESEL), jak również możliwość przejrzenia treści złożonego przez innego uczestnika zgłoszenia. Wydawać by się mogło, że tak szeroki wachlarz dostępnych informacji jest niedopracowaniem systemu. Jednak z komunikatów Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że zamiar był taki, aby udostępnić wszystkim uczestnikom postępowania pełny wgląd w akta sprawy.
Niemniej postulowane powinno być co najmniej ostrzeżenie przy okazji zgłaszania wierzytelności, że wysłanie wniosku umożliwia dostęp do akt sprawy oraz pouczenie, że zgłaszający potwierdza autentyczność swoich danych i swojej wierzytelności. Ewentualnie powinno się rozważyć udzielenie dostępu do akt sprawy po akceptacji wniosku przez pracownika Sądu. Obecnie zgłoszenie może złożyć również osoba, która faktycznie nie posiada wierzytelności wobec upadłego podmiotu, jak również przy wykorzystaniu fałszywego profilu ePUAP (który nietrudno zdobyć). Osoby trzecie mogą w ten nieuprawniony sposób zyskać dostęp do danych osobowych uczestników postępowania.
Podsumowanie
Z pewnością wprowadzenie Krajowego Rejestru Zadłużonych należy ocenić pozytywnie. Zebranie informacji związanych z niewypłacalnością w jednym miejscu zapewnia bezpieczeństwo obrotu prawnego. Dzięki rejestrowi możemy łatwo zweryfikować sytuację majątkową kontrahenta, np. czy nie ogłoszono wobec niego upadłości, o ile taki wniosek został złożony po 1.12.2021 r. Dotychczas było to żmudnym procesem wymagającym prześledzenia dzienników Monitora Sądowego i Gospodarczego.
Z drugiej strony system wymaga jeszcze znacznego dopracowania. W szczególności poważne zastrzeżenia budzi szeroki dostęp do akt sprawy po skutecznym zgłoszeniu wierzytelności. Ponadto serwery, na którym został zarejestrowany KRZ, nie wytrzymał obciążenia związanego ze zgłaszaniem wierzytelności przysługującym od Getin Noble Bank S.A. w upadłości.
Autor
